Gespreksvoering

Gespreksvoering - Politie

Gespreksvoering over vermoedens van huiselijk geweld en of kindermishandeling.

Zorg altijd voor een tolk als de betrokkene het Nederlands niet goed beheerst. Kinderen, familieleden of buren mogen niet als tolk optreden.

Een gesprek kan plaatsvinden op

locatie politie
locatie incident
officiele setting na aangifte

Bij een gesprek over huiselijk geweld:

altijd partners apart spreken
zorg bij vrouwelijke slachtoffers voor een vrouwelijke agent. Stel nooit in het bijzijn van haar echtgenoot vragen
het gesprek met een slachtoffer kan weer eenzelfde situatie teweeg brengen als die waarin het huiselijk geweld plaats vond. Er is weer sprake van een machtsverhouding
wees invoelend en zeg bijvoorbeeld: "Wat moet dit moeilijk voor u zijn". link naar college Adriaensens

Stel vast of er sprake is van een veilige situatie voor het slachtoffer (en de kinderen). Neem zonodig maatregelen om deze te optimaliseren.

In de Aanwijzing Huiselijk Geweld en Eergerelateerd geweld staat dat de politie het slachtoffer van huiselijk geweld zoveel mogelijk moet bewegen tot het doen van aangifte (en bij belaging tot het doen van een klacht)

Wat moet je wel doen in gesprek met een slachtoffer:

geef uitleg over de mogelijkheden van de politie
stel de norm: huiselijk geweld is niet normaal
benoem het gezamenlijke doel: stoppen van het geweld
benoem dat niets doen in elk geval het geweld niet zal stopen
leg uit dat bij een strafzaak zoveel mogelijk geprobeerd zal worden (verplichte) daderhulp te regelen
benadruk de kwalijke gevolgen van huiselijk geweld voor eventuele kinderen in het gezin en de mogelijkheden van Kindspoor of jeugdhulpverlening
leg duidelijk uit wat de consequenties zijn van het doen van aangifte zodat een slachtoffer goed kan overwegen wat zij of hij wil

Wat moet je niet doen in gesprek met een slachtoffer:

gebruik geen druk
doe geen toezeggingen over straf of hulp (daar kun je niets over beloven)
onthoud je van adviezen over echtscheiding ( bemoei je met het stoppen van het geweld en niet met het stoppen van de relatie)
maak het slachtoffer niet verantwoordelijk voor het geweld (dubbel traumatiseren)
maak het slachtoffer niet verantwoordelijk voor jouw ambtshalve optreden (neem zelf de verantwoording om op eigen ambtshalve titel op te treden tegen het geweld)

In veel gevallen wil het slachtoffer niet zozeer dat de relatie stopt, maar dat het geweld stopt. Door uit te leggen dat aangifte doen kan helpen om het geweld te stoppen, maak je contact over het gezamenlijke doel dat jullie willen bereiken. Tevens stel je de norm ten aanzien van geweld. Benoem dan ook dat aangifte doen kan helpen om de dader met strafrechtelijke druk op de ketel te bewegen richting daderhulpverlening.

Soms spelen slachtoffers zelf ook een (actieve of passieve) rol in het ontstaan van het geweld.

Daamee worden zij niet verantwoordelijk voor het geweld, maar soms wel mede-verantwoordelijk voor het ontstaan ervan. Juist strafrechtelijk optreden kan dan helpen om in eerste instantie de pleger, maar later mogelijk beide partijen de hulp te bieden die nodig is om het geweld te laten stoppen.

Kinderen tot 4 jaar

Kinderen tot 4 jaar worden geobserveerd en niet verhoord!
Beschrijf het gedrag van het kind zo goed mogelijk. bijvoorbeeld: zit stil op de bank met duim in mond en lijkt niets te horen. Of: verschuilt zich achter moeder/vader en kijkt angstig. Als het kind iets zegt mag dat worden opgeschreven en wordt dat meegenomen.

Intake stalking

Het uitvoeren van een intake

Stap

Handeling

Stel vast of er sprake is van stalking, namelijk 2 of meer (pogingen tot) ongewenste communicatie en/of toenadering die vrees/zorg oproepen.

ALS	DAN
geen sprake is van 2 of meer pogingen	onderzoek of er sprake is van andere strafbare feiten.
wel sprake is van andere strafbare feiten	stel een onderzoek in op basis van de feiten.
er ook geen sprake is van andere strafbare feiten	adviseer de melder contact met de persoon te vermijden.
er wel sprake is van stalking	ga naar stap 2.
de stalking al langer dan 2 weken voortduurt	is het waarschijnlijk dat het niet zomaar stopt.

Stel vast of er sprake is van stelselmatige gedragingen die kunnen vallen onder het strafbare feit belaging. (Zie de voorwaarden op de pagina Wet- en regelgeving.)

ALS	DAN
geen sprake is van belaging, maar wel van het ruimere begrip 'stalking'.	vorm een dossier en richt je op de veiligheid van de melder en het doen stoppen van de stalking. Ga naar stap 3.
wel sprake is van belaging	vorm een dossier en richt je onderzoek ook op een strafrechtelijke aanpak. Ga naar stap 3.

Reik de melder de brochure Als u wordt gestalkt uit en neem deze met de melder door.

Maak een eerste inschatting van het risico dat het slachtoffer loopt. Maak hierbij gebruik van de Checklist bij stalking.
Loop de beschreven risicofactoren met de melder door.

Ga na of de melder de stalker te kennen heeft gegeven niet gediend te zijn van de communicatie/contactpogingen.
Laat de melder gebruikmaken van een voorbeeldbrief aan de stalker.

Instrueer de melder om alle (pogingen tot) communicatie en contact vast te leggen en te delen met de politie. Zie: Vaststellen van originele contactpogingen.
Laat de melder een dossier opbouwen.
Bespreek de mogelijkheden tot vastleggen met de melder.
Bespreek de mogelijkheid van het gebruik van een telefoonnummer waarop de stalker belt (zodat dit kan worden vastgesteld) en een tweede telefoonnummer voor eigen gebruik door de melder; als er sprake is van telefonische overlast.

Ga na of het houden van een normstellend gesprek kans van slagen heeft om de stalking te doen stoppen.

ALS	DAN
de stalking relatief kort duurt en (nog) weinig risico's kent.	ga naar stap 8. NB Toestemming van het slachtoffer is een vereiste.
aan de bestanddelen van belaging is voldaan en aangifte volgt	is een normstellend gesprek niet aan de orde.

Voer een normstellend gesprek met de stalker. Zie: Het voeren van een normstellend gesprek.

Geef, in afwachting van de definitieve behandelaar, uw naam aan de melder.

Maak een zorgmelding op wanneer er sprake is van minderjarige kinderen.

NB
Toestemming van de ouder is niet vereist.

Schakel een expert in bij complexe stalking.

Het voeren van een normstellend gesprek

Stap

Handeling

Nodig de stalker zo spoedig mogelijk telefonisch of schriftelijk uit voor een gesprek.

NB
Deelname van de stalker aan het gesprek is op vrijwillige basis.

Noteer in het dossier of de stalker wel/niet op de uitnodiging in gaat.

ALS	DAN
de stalker ingaat op de uitnodiging	houd het slachtoffer op de hoogte van de datum van het normstellend gesprek (voor diens dossier).
de stalker niet ingaat op de uitnodiging	maak hiervan een PV bevindingen op. omschrijf het sfeerplaatje.

Voer het normstellend gesprek met de stalker.

Geef instructies over de aard van het gesprek en leg uit dat de stalker niet tot antwoorden verplicht is.

Maak duidelijk dat het stalkinggedrag onacceptabel is en dient te stoppen.

Maak duidelijk dat doorgaan met stalken strafrechterlijke consequenties kan hebben.

Maak na afloop een PV bevindingen op van het gesprek.
Geef een sfeerbeeld.

Het opnemen van de aangifte/klacht

Stap	Handeling
1	Draag kennis van het PV van bevindingen van de intake.
2	Neem de aangifte inclusief de klacht op en maak gebruik van de bouwsteen. NB Bij 2 niet aaneengesloten perioden van stalking (bijvoorbeeld weer stalken na schorsing uit de voorlopige hechtenis of na het uitzitten van een straf) is ook voor die tweede periode een afzonderlijke klacht vereist.
3	Verwerk de bestanddelen van art. 285b Sr in de aangifte. Neem de schriftelijke bewijsstukken (het bijgehouden werk van het slachtoffer) in ontvangst en voeg dit toe aan het dossier.
4	Breng de klager in contact met de dienstdoende HOvJ.
5	Bepaal of overleg met zeden en/of jeugd nodig is.
6	Instrueer de aangever om op geen enkele wijze actief contact te zoeken met de stalker of in elk geval met de politie te bespreken hoe en waarom er wel contact wordt gelegd (bijvoorbeeld in verband met omgang met de kinderen).
7	Verwijs de aangever door naar hulpverleningsinstanties. NB Mensen uit de omgeving van het slachtoffer kunnen ook een grote steun zijn in het omgaan met de stalking situatie.
8	Zorg dat de klager een vast aanspreekpunt bij de politie heeft.

Optreden HOvJ

Stap	Handeling
1	Neem de klacht en de klager over.
2	Maak een klachtformulier op.
3	Stel vast dat de klager uitdrukkelijk verzoekt om tot vervolging van de dader over te gaan.
4	Onderteken samen met de klager het schriftelijke verzoek om tot vervolging van de dader over te gaan.
5	Maak proces-verbaal op.

Het vormen van een dossier

Stap	Handeling
1	Documenteer alle (pogingen tot) communicatie en contact met het slachtoffer. Voeg de schriftelijke bescheiden als bijlage in het dossier: dagboek; e-mails; foto's; kopieën; internetprints; financiële afschriften; forensisch onderzoek; eventuele originele akten van uitreiking (bij dagvaarding). NB Dateer en order de bijlagen.
2	Maak op basis van het dossier een tijdlijn. Geef hierin alle gedragingen weer van stalker en slachtoffer.
3	Stel de relatie tussen stalker en slachtoffer vast. Zie het Beslisdiagram.
4	Stel vast of er sprake is van één of meerdere slachtoffers. Bepaal wie het primaire slachtoffer is en wie de eventuele secundaire slachtoffers zijn. NB Zie: Secundaire slachtoffers.
5	Stel het motief van de stalker vast. Gebruik hiervoor het Beslisdiagram.
6	Richt je in je onderzoek op objectief bewijs, informatie van anderen dan de melder en het onderzoeken van tegenstrijdigheden, bij twijfels over de werkelijkheid van de stalking. NB De ernst van de incidenten is in ieder geval geen graadmeter voor de werkelijkheid.
7	Maak een inschatting van het risico dat het slachtoffer loopt. Voer een uitgebreide dossieranalyse uit. NB Zie verder: Inschatting van het risico dat secundaire slachtoffers lopen.

Veiligheid

Fase	Beschrijving
1	Ga na welke veiligheidsmaatregelen het slachtoffer zelf kan treffen. Maak het slachtoffer bewust van het voldoende afschermen van persoonsgegevens op sociale netwerksites (zoals Facebook en Twitter).
2	Geef het slachtoffer voorlichting over de risico's van stalking en te treffen veiligheidsmaatregelen.
3	Schat de veiligheidsmaatregelen die het slachtoffer zelf kan treffen in. Neem zo nodig contact op met het bureau Conflict en Crisisbeheersing voor het opmaken van een dreigingsinschatting en het treffen van beveiligingsmaatregelen.
4	Geef het slachtoffer een vast aanspreekpunt bij de politie, die volledig op de hoogte is van de zaak.
5	Betrek ketenpartners bij de zaak.
6	Bespreek de zaak met het Openbaar Ministerie, de reclassering, GGZ en andere betrokken professionals op het gebied van toezicht, veiligheid en hulpverlening. Vorm met elkaar een stalkingmanagementteam.
7	Stem acties en bejegening van zowel stalker als slachtoffer elke keer af met de ketenpartners bij het aanpakken van stalking.

Strafrechtelijk onderzoek

Stap	Handeling
1	Wacht in principe de wettelijke termijn van de mogelijkheid tot intrekking van de klacht van 8 dagen af, alvorens met de behandeling van de zaak te starten.
2	Bepaal de mogelijke getuigen: directe getuigen (waren erbij aanwezig); indirecte getuigen (van horen zeggen of via waarneembaar gedrag van slachtoffer); stille getuigen (sporen).
3	Hoor mogelijke getuigen: gezinsleden, familie; eventueel kinderen ouder dan 12 jaar; buren (wijk, buurtbewoners); werkgever, collega's, school; kinderopvang; leden vereniging, sport, muziek; personeelsverenigingen, bibliotheek; huisarts, psychologen, advocaten (geheimhouders). NB Wees terughoudend met kinderen als getuige. Kinderen onder de 12 jaar opnemen in sfeerbeeld PV.
4	Overweeg de noodzaak en mogelijkheid van observatie van het stalkinggedrag om zo nadere bewijsmiddelen te verkrijgen. NB Dit is met name relevant als de stalker een onbekende is en/of als er weinig getuigen zijn van het stalkinggedrag.
5	Maak een verhoorplan op basis van: PV's van bevindingen; aangifte; getuigen; forensisch onderzoek; schriftelijke bescheiden (dossier door slachtoffer bijgehouden, dagboek et cetera).
6	Regel, zo nodig, een bevel tot aanhouding buiten heterdaad (art. 67 Sv en art. 54 Sv) voor de verdachte.
7	Zorg voor aanhouding/ontbieding van de verdachte.
8	Zorg, indien de verdachte is aangehouden, dat de HOvJ/ recherchecoördinator de aanhouding van de verdachte zo spoedig mogelijk meldt bij het Veiligheidshuis.
9	Verhoor de verdachte. (Zie ook de Aanwijzing Rechtsbijstand politieverhoor).
10	Overleg met het OM over de toe te passen strafafdoening: voorgeleiden bij rechter-commissaris; dagvaarden; taakstraf Openbaar Ministerie oproeping.
11	Reik eventuele dagvaarding/taakstraf Openbaar Ministerie oproepingen uit (of laat deze uitreiken).
12	Wijs de verdachte op de mogelijkheden tot daderhulpverlening.
13	Blijf de verdachte monitoren.

Stalking aanpakken (resumé)

Stap	Handeling
1	Voer een intake uit.
2	Voer, indien gewenst, een normstellend gesprek.
3	Neem de aangifte op.
4	Breng de persoon van de stalker in kaart. Maak daarbij gebruik van mensen uit de omgeving van de stalker. Zie verder:Stalker in kaart brengen.
5	Ga na welke adviezen men het slachtoffer kan geven om te zorgen dat de stalking stopt.
6	Draag zorg voor een goede samenwerking en heldere afspraken tussen politie en slachtoffer.
7	Zorg, indien nodig, voor beschermende maatregelen.
8	Grijp in zodra een verbod of voorwaarde wordt overtreden.
9	Wijs de stalker op de mogelijkheden tot hulpverlening.

Verhoor onder nummer

Voor het bestrijden van agressie en geweld is een hoge aangiftebereidheid van belang.

Soms zijn slachtoffers van dit soort delicten alleen bereid om aangifte te doen of een getuigenverklaring af te leggen als hun identiteit niet bekend wordt bij de verdachte(n).

Het doel van horen onder nummer in het strafproces is het (beter) beschermen van slachtoffers en getuigen die vrezen voor represailles.

Denk eraan dat tijdens behandeling het toch nodig kan zijn dat de identiteit van aangever /getuige bekend wordt.

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling

Niets doen is geen optie!